Meldingsplicht arbeidsongeval met ziekenhuisopname

Een werknemer is door een leverancier voor medische hulpmiddelen via een uitzendbureau ingehuurd. Hij krijgt tijdens het werk een bedframe op zijn onderbeen. Een paar dagen later is op de die plek een zwelling ontstaan. Zijn chef raadt hem aan, naar de dokter te gaan. De werknemer meldt zich ziek, wordt een maand later geopereerd en verblijft zes dagen in het ziekenhuis. Een derde waarschuwt de Inspectie SZW die na onderzoek een boete oplegt wegens het niet onverwijld melden van een ongeval met ziekenhuisopname. Bezwaar is vergeefs, maar in beroep van de Staatsecretaris van SZW denkt de rechtbank daar anders over. In hoger beroep volgt de Raad van State echter de lezing van de staatsecretaris onder verwijzing naar de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving. De oorspronkelijke boete blijft in stand. 

Feiten

Op 10 februari 2017 valt een bedframe op het onderbeen van een werknemer, via aan uitzendbureau ingehuurd door een leverancier van medische hulpmiddelen. Er ontstaat een zwelling ter grootte van een ei. Op 15 februari laat hij dit aan zijn teammanager zien die hem aanraadt naar de dokter te gaan. De werknemer meldt zich ziek. Hij wordt 15 maart opgenomen, verblijft zes dagen in het ziekenhuis en heeft daarna niet meer bij het bedrijf gewerkt. Het ongeval en de ziekenhuisopname wordt 16 maart 2017 door een derde gemeld aan de Inspectie SZW. In november 2017 volgt een boete van € 4.500 wegens het niet direct melden van een ongeval met ziekenhuisopname. Bezwaar is vergeefs, maar in beroep oordeelt de rechter anders. Hoewel de vriendin van het slachtoffer de klantenservice heeft gemaild, dat haar vriend was opgenomen, acht de rechter het niet ondenkbaar, dat de ‘werkgever’ niet op de hoogte was en acht hij het niet-melden niet verwijtbaar. De staatsecretaris van SZW gaat hierop in hoger beroep.   

Oordeel Raad van State

Bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State voert de werkgever aan, dat hij geen meldplicht had, omdat de ziekenhuisopname niet het directe gevolg was van het arbeidsongeval. De wond gaf immers geen reden tot verontrusting: het slachtoffer heeft zelfs nog enkele dagen doorgewerkt. De ziekenhuisopname, ruim een maand na het ongeval, had volgens de werkgever te maken met een bacteriële infectie van de wond. De meldingsplicht ziet niet toe op situaties, waarbij niet voorzienbaar is dat ziekenhuisopname zal plaatsvinden, zeker niet als dit pas enige weken na het ongeval gebeurt. De Afdeling gaat niet mee in dit betoog. Voor de vaststelling dat artikel 9, eerste lid Arbowet is overtreden is voldoenden dat het slachtoffer als gevolg van het arbeidsongeval in het ziekenhuis is opgenomen en dat de werkgever dit niet heeft gemeld. In dit geval was het letsel zodanig dat zijn leidinggevende adviseerde, om naar de huisarts te gaan. Vervolgens heeft het slachtoffer zich ziekgemeld. Dat complicaties niet voorzienbaar waren en er op het moment van ziekenhuisopname geen arbeidsverhouding meer bestond, laat onverlet dat de (inlenende) werkgever het ongeval had moeten melden op het moment van opname. Artikel 9, eerste lid Arbowet, in samenhang met het werkgeversbegrip van artikel 1, verplicht daartoe. De staatssecretaris heeft terecht gesteld, dat ook bij een arbeidsongeval waarbij ziekenhuisopname pas later plaatsvindt, onderzocht moet kunnen worden wat de toedracht was en of de werkgever daarbij nalatig is geweest. Dat de e-mail van de vriendin intern onjuist is verwerkt, waardoor de werkgever niet op de hoogte was van de ziekenhuisopname, komt voor diens rekening en risico. Hij heeft zich na de ziekmelding op geen enkele manier van de toestand van het  slachtoffer op de hoogte gesteld, ook niet bij het uitzendbureau. De afdeling ziet geen aanleiding voor matiging. Het hoger beroep van de staatssecretaris van SZW is gegrond en de boete blijft in stand.

Aantekening

Kern van deze zaak is overtreding van artikel 9 Arbowet. Het eerste lid geeft aan, dat de werkgever arbeidsongevallen die leiden tot de dood, een blijvend letsel of een ziekenhuisopname direct moet melden aan de daartoe aangewezen toezichthouder en hierover desgevraagd zo spoedig mogelijk rapporteert aan deze toezichthouder. Volgens artikel 33 Arbowet is het niet-naleven van dit artikel een overtreding die op grond van artikel 34 Arbowet kan worden bestraft met een bestuurlijke boete. De hoogte van die boete staat in de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving. De Bijlage bij deze Beleidsregel kent een tarieflijst, waarin ook de overtreding van artikel 9, eerste lid  Arbowet is opgenomen. Daaruit blijkt, dat het niet (direct) melden van een dodelijk arbeidsongeval of een arbeidsongeval dat leidt tot een blijvend letsel of een ziekenhuisopname, wordt gezien als een ODB, een Overtreding met Directe Boete, dus een overtreding waarvoor direct een bestuurlijke boete kan worden gegeven. Voor de bepaling van de hoogte van het boetenormbedrag (het bedrag zonder correctie op de bedrijfsgrootte) zijn drie situaties van belang.

1. te laat gemeld en niet meer te onderzoeken (50.000 euro);

2. te laat gemeld door een ander dan de werkgever en nog wel te onderzoeken (categorie 5);

3. te laat gemeld door de werkgever en nog wel te onderzoeken (categorie 3).

In deze zaak gaat het om situatie 2, waardoor de boete valt in de 5e categorie (met ten tijde van het ongeval een boetenormbedrag van € 4.500).

Het is aan de werkgever - ook als hij slechts de inlener is - om zicht te houden op de gevolgen van een arbeidsongeval. Volgens de Afdeling is niet gebleken dat dit niet mogelijk was. Bovendien was de inlener op de hoogte van de ziekenhuisopname door de e-mail van de vriendin van het slachtoffer op 16 maart 2017. In de e-mail werd ook gerefereerd naar het arbeidsongeval van 10 februari 2017 met vermelding van de locatie van de vestiging waar het ongeval is gebeurd, de naam van het slachtoffer, en dat deze daardoor in het ziekenhuis was opgenomen.

Hoe dan ook, de werkgever moet zich bekommeren om de gevolgen van een ongeval, zelfs als sprake is van ingeleende arbeidskrachten. Die vallen immers ook volledig onder de verantwoordelijkheid van de inlener.

Wettelijk kader:
Artikel 1, 9, 33 en 34 Arbeidsomstandighedenwet
Artikel 1 Beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving

Bron: Raad van State, afdeling Bestuursrechtspraak , 24 februari 2021, ECLI:NL:RVS:2021:380

Uitspraken Historie